Tella Tella Vaare Velugu Rekhala...

Back home for holidays, yesterday i had a great time binge watching Zee 5 Telugu movies. It all started with Bommarillu (remade in Tamil as Santosh Subramaniam). I love this movie mainly because of the bubbly Genelia. The knot was different and i liked the Telugu version more than the Tamil one. This was followed by "Shatamaanam Bhavati",  film with less known stars. This one emphasising the family values etc. This was followed by A, AA, a casual Indian movie. A trouble-free movie to watch. It was then followed by Geeta Govindam. A popular movie though, i loved this one for a plain screenplay (of course with lots of obvious flaws and poor on continuity etc.,), the movie scored well thanks to some good songs. 

While Inkem Inkem is a super hit, i like the other one by Sid Sriram, Tella Tella Vaare Velugu Rekhala.... It is written by Srimani Garu, composed by Gopi Sundar and sung by Sid Sriram. This song is composed in Hamsadhwani with amendments to suit the modern styling. Usage of ghatam is quite effectively done with blend of electric guitar. Sri Mani uses the phrases "matti bomma" to describe a Goddess and it does the magic. The song beautifully describes Batukamma in folk style which also goes to a new level with the usage of Nadaswaram. However, i liked the song for its lyrical value which is missing in nowadays film music. 

Tella tella vaare velugu rekhala  - Just as the fresh rays of the Dawning Sun on a fresh morning. Her face is radiating. Radiating energy. Just as the fresh sun rays drives out our laziness and injects energy in us, her face is doing this job. She brings in energy in me. 

Pacha pacha pachi matti bommala - Just as a doll made of clay (yet to be heated or hardened). This also indicates that she is too fresh, or she can be conditioned the way he wants (the protaganist in the movie expects his wife to be like his Mother or he wants her to be conditioned like her Mother). 

Alli billi vennapala nuragala - Just as a freshly chruned fresh-cream-milk (which always used to be much softer - In a Marathi Abhang, Jekam Ranjale Kanchale, Sant Tukaram says the the hearts of Sant is similar to a freshly churned butter or as soft as it).  

Acha telugu inti poola kommala - Just as a floral hangings in front of our house door as to welcome the guests... She attracts everyone or welcomes everyone with her smile and a pleasing personality. 

Deva devude pampaga, Ila devathe maa inta aduge petenanta  - (She is just) as if the Bhagwan himself has sent (her for me) and entered in to my house

Brahma kallalo kanthule; Ma amma la ma kosam malli laali paadenanta   - Lord Brahma with his bright eyesight has identified her and sent her to sing us all a lullaby just like our mother used to do...One should get peace to sleep. With her actions, she brings peace to him and puts him to rest without worrying about anything. 

Vachindamma vachindamma edo ruthuvai bomma - She has just arrived as if she is the 7th season (remember, we have only 6 seasons but she is one beyond description that the poet refers to her as the 7th season that is unique but a blend of all seasons). 

Harathipalem haayiga navve vadinamma; Vachindamma vachindamma ningina chukkala remma; Nattintlona nelavanka inka nuvvamma  - Just as the person who happily greets and welcomes every visitor, just as a shining star in the sky, just as the crescent moon (that is rare) - she has arrived. Vadinamma is a term used to address as relative in Telugu (sister-in-law). 

Sampradayani sudhapadmini prema sravani sarvani  - She is well cultured, pious and a lovable Goddess 

Yeda chappudu kadile medaalo talaavana; Prathi nimisham aayuvune pencheyana Kunukappudu kudire nee kannulalona Kalalanni kattukaalayi chadivena - Should I become the mangalsutra (or the nuptial knot or Thaali) around your neck and remain there where I can keep listening to your heart beat always? (so that) I shall extend (y)our lifetime every minute. Should I become the pupil of your eyes and read all your dreams while you are asleep?

Chinni navvu chale nanganaachi koona Mullokallu minge muthi virupu dana Indradanasu dachi rendu kallalonna Nidra cheripestave ardha ratiri ayna Ye rakaasi raaso needi Ye gadiyallo puttavve ayna - Your smile which is, like an innocent child, is enough for me! are capable of swallowing the three (whole) worlds (meaning she can digest any information and would keep it confidential and would never indulge in gossiping nonsense); You hide the rainbow in your two eyes (She is in control of her senses 6+1 common sense); Although it is past midnight, your memories make me sleepless; What evil (monster) zodiac sign is yours? Which moment were you born? (Why do you torment me like this)

(Vachindamma vachindamma edo ruthuvai bomma...) Naa oohallonna ooregindhi nuvvamma Vachindamma vachindamma ningina chukkala amma Naa brahmachariyam baaki cheripesindhamma - You are the one in my dreams; You came to waive off my loan called ‘bachelorhood’ which i am finding it difficult to pay off...(unique thinking indeed)

Eekanthalanni eekantham leka Eekarove pettaye ekanga; Santhoshalanni selavannadhi leka Manathone koluvayye mothanga; - We kept on wasting our privacy time by whining on lack of privacy; All the happiness, in entirety,  is always without a break (not being spent - he wants to eat the cake and have it too without getting reduced); 

Swagathalu leni ontlo unda leka; Viraham kanumerugu ayye manatho vegaleka; Kashtam nashtam maane sontha valu raka; Kannir ontaraaye nuvvai needa leka; Inta adrustham naade nantu Pagabathinde napai jagamantha

Imagine residing in a place where one is not welcomed (meaning till date I had none to love or no heart welcomed me); The anxiety due to separation is no longer there and had resigned as it found impossible to handle us; The difficult times and losses haven't seen any kith and kin; The tears have become lonely without a shelter (no opportunity for tears); I am so lucky that the entire world is envious of me!

Nachindamma nachindamma nachindamma janma Neelo sagamai brathike bagyam naadamma; Mechindamma mechindamma nudutuna kunkuma bomma Noorellaayusshu antu deevinchandamma - I love this life as I am fortunate to share my life with u and be your better half; The vermilion on your forehead has blessed us to stay happy forever...

Just as fresh as the rays of the dawning sun, this song energises me every time I hear...

ஆகாய வெண்ணிலாவே. ILAIYARAJA AND CROSS RHYTHMS

இந்த பதிவில், இராஜாவின் இசையில் நாம் தாளங்கள் முக்கியமாய் அங்கம் வகிக்கும் பாடல்களை பார்ப்போமா?

தாளம் என்றால் என்ன?: எளிமையாகச் சொல்வதென்றால், ஒரே மாதிரியான ஒலித்தொடர்கள் (தாளத்தொடர்) சீரான இடைவெளியில் மீண்டும் மீண்டும் ஒலிப்பதை தாளம் எனலாம்.

பொதுவாக நாம் இப்படியொரு காட்சியை பார்த்திருக்கலாம். தொடையை ‘தட்டி’, விரல்களால் எண்ணி, உள்ளங்கையைத் திருப்புவதன் மூலம் தாளம் பராமரிக்கப்படுகிறது (மாத்திரைகள் அல்லது கால அளவுகள் எண்ணப்படுகின்றன). ஆதி தாளம் (ஆதி என்றால் மூத்த என்று பொருள் அல்லது முதலாவது என்று பொருள்) மிகவும் பிரபலமான அதே சமயம் சுலபமான தாளமும் கூட.

ஆதி தாளத்தை எப்படி தெரிந்து கொள்வது? நாம் முதலில் நம் உள்ளங்கையால் தொடையில் தட்டுவோம், பின்னர், மூன்று விரல்களால் மும்முறை (மூன்று முறை) எண்ணி, மீண்டும் தொடையில் தட்டி, உள்ளங்கையைத் திருப்பி, மறுபடியும் தொடையைத் தட்டி, உள்ளங்கையை மீண்டும் திருப்பி நிறுத்துகிறோம். இந்த சிறிய செயல்முறையின் முடிவில், நாம் 8 துடிப்புகளை எண்ணியிருப்போம். இந்த 8 துடிப்புகளை அக்ஷராக்கள் என்று அழைக்கிறார்கள். எனவே, ‘ஆதி தாளம்’ 8 அக்ஷரங்களைக் கொண்டுள்ளது.

தாளத்திற்கு மூன்று அங்கங்கள் உண்டு. அவை லகு, திருதம் மற்றும் அனுதிருதம் ஆகும். தட்டி எண்ணுவதை லகு என்றும், தட்டித்திருப்புவதை திருதம் என்றும் தட்டுவதற்கு அனுதிருதம் என்றும் சொல்வார்கள். பொதுவாக தாளங்கள் ஏழு வகைப்படும். துருவ, மட்டிய, ரூபக, ஜம்ப, த்ரிபுட, அட மற்றும் ஏக தாளங்கள். ஜாதி ஐந்து வகைப்படும். சதுஸ்ர, த்ரிஷர, மிஸ்ர, கண்ட, சங்கீர்ண ஜாதிகளாகும். 5 வெவ்வேறு ஜாதிகளை வரையறுக்க முயற்சிப்போம்.

திஸ்ரம்- 3 துடிப்புகளுடன்(beats) பொதுவாக ‘தா கி தா’ tha ki ta என்று சித்தரிக்கப்படுகிறது

சதுஷ்ரம் -4 பீட்ஸ்-டா கா தி மி tha ka dhi mi

கண்டம்- 5 பீட்ஸ்-டா கா தா கி tha ka tha ki ta

மிஸ்ர- 7 பீட்ஸ்- தா கி தா தா கா தி மி tha ki ta ta ka dhi mi

சங்கீர்ந -9 துடிப்புகள்- தா கா தி மி தா கா கா தா. Tha ka dhi mi tha ki ta tha

இப்போது, மேற்கூறிய சொற்கள் நேரடி அர்த்தத்தில் ‘தாளங்கள்’ அல்ல, அவை வேறுபட்ட‘ஜதிகள்’ மட்டுமே என்பதை புரிந்துகொள்வோம். இந்த ஜதிகள் 7 பெரிய தாளங்குளடன் இணைந்து வெவ்வேறு தளங்களை கொடுக்கின்றன. ஆக, 7x 5 = 35 தாளங்கள். எடுத்துக்காட்டாக, ஆதி தாளம் என்பது சதுஷ்ரா ஜாதி த்ரிபுட தாளம், ஏனெனில் இது ‘த்ரிபுடவுடன் இணைந்து ‘சதுஷ்ரா ஜாதி’ ஐப் பின்பற்றுகிறது.

இன்றைய பாடலைப் பற்றி பார்க்கும் முன், காலம், மாத்திரைகள் மற்றும் அவர்த்தனம் ஆகிய மூன்று அம்சங்களை விளக்க புயற்சி செய்கிறேன். காலம் என்பது வேகம் (roughly translated tempo). மற்றும் அது மெதுவான வேகத்தில் இருந்தால், அது‘கீழ் காலம்’ (சவுகம்), மிதமான வேகத்தில், ‘மத்யம காலம், வேகமான வேகத்தில்,‘ மேல் கலாம்’ (திருத). ‘மேல் காலத்தில் ல் உள்ள துடிப்புகளின் (beats) எண்ணிக்கை‘கீழ் கால எண்ணிக்கைகளை விட இரு மடங்காக இருக்கும்.

ஒரு மாத்திரை என்பது அக்ஷரங்களின் துணைப் பிரிவு. உதாரணமாக, 8-பீட் ஆதி தாளத்தை16, 24, 32 மற்றும் பலவாக பிரிக்கலாம். ஒரு ஆவர்த்தனம் என்பது ஒரு தாள சுழற்சி (rhythmic cycle).

இன்றைய பாடல், அரங்கேற்ற வேளை படத்தில் இடம் பெற்ற "ஆகாய வெண்ணிலாவே தரை மீது வந்ததேனோ...?" என்ற பாடல். இந்தப் பாடல் கேட்பதற்கு இனிமையாக இருந்தாலும் மிகவும் சிக்கலான தாள வடிவத்தை கொண்ட பாடலிது. இந்தப் பாடலில் இரு வெவ்வேறு தாளங்கள் ஒருங்கிணைந்து பயன்படுத்தப் படுகின்றன. பாடல் பாடுவோர்( குரல்) ஓர் தாளத்தில் பாட, பின்னணி இசையும், இடை இசையும்( interludes) வேறு ஒரு காலத்திலும் இருக்கும். இப்படி இசைப்பது மிகவும் கடினமான ஒரு காரியம். இதனை குறுக்குத் தாளம் என்பர் (cross rhythm). இளையராஜாவோ இம்மாதிரி இசைப்பதில் வல்லுநர்.

இந்தப் பதிவு தாளத்தைப் பற்றியதாய் இருந்தாலும், இந்தப் பாடலின் இராகத்தை பற்றி சிறிது சொல்லத்தான் வேண்டும். இந்தப் பாடல் தர்பாரி கனடாவில் இசையப் பெற்றது. இந்துஸ்தானி அமைப்பிலிருகும் தர்பாரி என்ற இராகத்தை அடிப்படையாகக் கொண்டது. எந்த ஒரு இராகத்தையும் ஒரு கட்டமைப்போடு கட்டுப்படுத்துவது கடினம் என்றாலும், இதனை கொஞ்சம் விவரிக்க விழைகிறேன். இது கர்நாடக இசை கனாடாவுடன் மிகவும் நெருக்கமாக தொடர்புடையது மற்றும் அடிப்படை வேறுபாடு தைவதம் எனப்படும் ‘தா’ என்கிற ஸ்வரம் மட்டும் மாறுபடும். கானாடாவில் ‘தா2’ மட்டுமே உள்ளது, அதே நேரத்தில் தர்பாரியில் இரண்டு தைவதங்குளும் உபயோகப்படும். சொல்லப்போனால், தா2 மிகக்குறைவாகவே பயன்படுத்தப்படும். ஆகையால், நடபைரவியின் சாயலும் உண்டு. இதில் இன்னுமோர் அழகு என்னவென்றால், பாடலின் ஒவ்வொரு வரியிலும் 6 வார்த்தைகளே இருக்கும். இது பாடகர்களுக்கு லகுவாக இருக்க வழி செய்யும்.

பாடலின் முதலில், ஒரு வயதானவர் இந்த இரு காதல் ஜோடிகளை, தனது காலத்து நாயகன்-நாயகி போல பாவிக்கிறார். ஆகையால், இசையும், இசைக்கருவிகளை அந்த காலத்திற்கு ஏற்றாற்போல் இருக்கும். பின்னர், நாயகி சம காலத்திற்கு வருகிறார். நாயகனும் சமகாலத்திற்கு வருகிறார் ஆனால் அவர் வேறு வகை இசை நயத்தோடு வருவார். ஆகா, மூன்று வகை இசை நடையும் இப்பாடலில் உண்டு.

முன்னிசை கிடையாது. யேசுதாஸ் ‘ஆகாய வெண்ணிலாவே’ என்று பாட ஆரம்பிக்கிறார். இந்தப் பாடல் ரூபக தாளத்தில் இசைய பெற்றது. பிரதான காலமான ரூபகத்தை சதுஸ்ர ஜாதியில் பாடுகிறார். ரூபக தாளத்தில் 6 எண்ணிக்கை கொண்ட துடிப்புகள் உண்டு (beats). இரண்டு (cycles) சுழற்சிகளுக்குப் பிறகு, ஒரு ஆவர்த்தனத்திற்கு chords ஒலிக்கின்றன. இப்போது உமா ரமணன் பாடுவார். இவரும், முதல் வரியை2 ஆவர்த்தனங்களுக்கு நீட்டி பாடுவார். அதனை தொடர்ந்து கீபோர்டிலிருந்து வரும் சரங்கள் ஒரு அவர்த்தனாவுக்கு விளையாடுகின்றன. எனவே, இது கீழ் காலத்தில் ரூபகத்தின் 6 சுழற்சிகள் ஆகும். இப்போது வரை தாள வாத்தியங்கள் இன்னும் இசைக்கப் படவில்லை என்பதை நாம் கவனிக்க வேண்டும்.

இப்போது தாள வாத்தியங்கள் இசைய ஆரம்பிக்கின்றன. கிடார் தலைமை ஏற்று கொள்கிறது. இப்போது கிட்டார் மென்மையாகவும் மகிழ்ச்சி அளிக்கும் விதமாக நகர்கிறது. த க தி மி என்று ஒலித்தால் அது சதுஸ்ரம். அதாவது ஆதி தாளத்தில் இடை இசை தொடர்கிறது. த க தி மி என்ற சதுஸ்ர நடையில் தி மி வரும் இடங்களில் வெற்றிடமாக தபலா விட்டுவிடுகிறது. இப்படியாக12 ஆவர்தனங்களுக்கு (cycles) இது தொடர்கிறது. அதன் பின் மணியோசைகள் ஒலிக்கின்றன. மணியோசைகளின் முடிவில் மறுபடியும் ரூபக தாளத்தில் தொடர்கிறது.

இப்போது தாள கணக்குகளை பார்ப்போம்.: 12x4 = 48 மற்றும் இந்த கட்டத்தில் நாம் ரூபகத்தை வைத்தால், அது 4 ஆவர்தனங்குளுக்கு (cycles) நீடிக்கும்- 6x4 = 24. இப்போது, 48ம் 24ம் பொருந்தாத எண்ணிக்கைகள். இவை பொருந்தாததா? உண்மையில் இல்லை. ரூபகம் பகுதி கீழ்(சவுக்க) காலத்திலும், தாளத்தில் சதுஸ்ரம் மேல் காலத்திலும் உள்ளது. மேல் காலத்தில் உள்ள துடிப்புகள்(beats) கீழ் காலத்தில் உள்ளதை விட இரண்டு மடங்கு சமம் என்பதை நினைவில் கொள்ளுங்கள். எனவே, நம்மிடம் இருப்பது கீழ் காலத்தில் ரூபாக்கத்தின் 3 + 3 + 1 சுழற்சிகளும், மேல் காலத்தில் 12 சுழற்சிகளும் சதுஸ்ரம் ஆகும், இது கீழ் காலத்தில் 6 சுழற்சிகள். மொத்த எண். எல்லாவற்றையும் மெதுவான வேகத்தில் வைத்திருப்பதாக நாம் கருதினால் 42 (7x6) + 6 இது 48 க்கு சமம். வேறுவிதமாகக் கூறினால் ஆதி தாளத்தின் 6 சுழற்சிகள்!

இடை இசை சதுஸ்ர வடிவத்தை மட்டுமே பின்பற்றுகிறது. வயலின்களின் கவுண்டர்பாய்ண்ட். ஒற்றைக் வயலின் முதல் இடைவெளியில் அழகான பயணத்தை மேற்கொள்கிறது, தந்தி வாத்தியங்களின் குழு வெவ்வேறு ஸ்வரகுறிய்ப்புகளை கொண்டுள்ளது. தந்தி வாத்தியங்களின் குழு இப்போது அதன் சொந்த நிலப்பரப்பை கீழ் ஸ்தாயியில் (மந்தர ஸ்தாயியில்) பட்டியலிடுகிறது, அதே நேரத்தில் மற்றொரு குழு ஆற்றல்மிக்க உற்சாகமான வரவேற்பினை தந்தி வாத்தியங்கள் மேல் ஸ்தாயியில் விளையாடுகிறது. கூர்மையான புல்லாங்குழல் ஏராளமான இசைப் படங்களைக் நம் முன்னே போட்டு காட்டுகிறது, அதே நேரத்தில் நுட்பமான பாஸ் கிட்டார் அதன் தலையைக் அசைத்து தனது அங்கீகாரத்தைத் தருகிறது. பிரதான வயலின் தனியாய் இசைக்க, string quartet வெவ்வேறு மெலடிகளை வாசிப்பது அற்புதம். Call & Response எனும் வழியில், தந்தி வாத்தியங்கள், நிஜ காதலர்கள் போல் ஒன்றோடு ஒன்று கொஞ்சி சல்லாபிப்பதை கேட்கலாம். இங்கே கீபோர்டின் ஸ்வரங்கள் இதற்கு திரை போட்டு சரணத்திற்கு வழி கொடுக்கும்.

சரணங்களில் அதிசயம் தொடங்குகிறது. குரல்கள் ரூபக தாளத்தை பின்பற்றுகின்றன (மீண்டும் கீழ் காலத்தில்), பின்னணி இசை மேல் காலத்தில் சதுஸ்ரத்தை (ஆதி) பின்தொடர்கிறது. ரூபகத்தின் ஒவ்வொரு சுழற்சிக்கும், நமக்கு 3 சுழற்சிகள் சதுஸ்ரம்( ஆதி) உள்ளது, ஒரே வித்தியாசம் பிந்தையது மேல் காலத்தில் உள்ளது. எனவே 3x4 - 12. இது2 ஆல் வகுக்கப்படுகிறது, அங்கு சமன்பாடு சமநிலையான 6.

கீபோர்டில் மணியோசையோடு துவங்குகிறது இரண்டாம் இடை இசை. இரண்டாவது இடை இசையில், மென்மையான மெல்லிசைக் கிடார் ஒரு நுட்பமான சுயவிவரத்தை அளிக்கிறது, அது ஒன்றானதாக இருந்தாலும், இரண்டாவது கிடார் கற்பனை பயணங்களை உருவாக்கி நம்மை எங்கோ கொண்டு செல்கிறது. இங்கு மீண்டும் இரண்டு குழுக்களாய் தந்தி வாத்தியங்கள்- ஒரு குழு மேல் ஸ்தாயியில், மற்றுமோர் குழு கீழ் ஸ்தாயியிலும், அழகிய நுட்பமான இடங்களை ஒளிரச் செய்கிறது, இறுதி துண்டு ஒரு மகிழ்ச்சிப் பொட்டலத்தை அவிழ்த்துவிடுவது ஒரு போதை ஏற்றும் மயக்கம்.

இதோ அந்த பாடல். கேட்டு மகிழுங்கள். 

https://www.youtube.com/watch?v=0ilxBnuE_uM

கிராஸ் ரிதம் (cross rhythm) எனப்படும் குறுக்குத் தாள பணியினை ராஜ இங்கு உபயோகப்படுத்துகிறார். இது போன்ற மற்ற பாடல்கள் இதோ:

• என்றென்றும் ஆனந்தமே
• மனதில் இள மனதில்
• இன்னும் என்னை என்ன செய்ய போகிறாய்

கொசுறு செய்தி: பின்னாளில் ஒரு பெண் நகைச்சுவை நடிகையாக (குறிகிய காலமே) வந்த ஷர்மிலி இந்த பாடலில் பின்னல் நடனமாடும் தேவதைகளில் ஒருவராக தனித்து தெரிவார்.

Johaar Maai-baap Johaar

 Johaar Maai-baap Johaar - Abhang by Sant Chokamela

This is one abhang sung very rarely. One can experience the pains of caste discrimination existed in those days through this Abhang though this abhang is intended to be a token of human's surrender to Super power God.

जोहार मायबाप जोहार | तुमच्या महाराचा मी महार ||१||

बहु भुकेला जाहलों | तुमच्या उष्ट्यासाठी आलों ||२||

बहु केली आस | तुमच्या दासाचा मी दास ||३||

चोखा म्हणे पाटी| आणिली तुमच्या उष्ट्यासाठी

If required, listen to the great Kumar Gandharva or Manjusha-Kulkarni-Patils' rendition by searching in Youtube

Johar is the way of Salutation. It is how the downtrodden or the lower caste people addresses Upper caste people. In Odiya Johar is used for greeting or saluting someone. Johar also meant “warrior”. In Hindi, it means self-immolation (The Rajput Queens used to commit this – Sati), however in this abhang, in this context, it is referring to Salutations.

Johar Maibaap – meaning Salutations to Thee! My father and Mother; which implies that Lord Vithhal showers love on us like a mother and at the same time, He is as protective as a father. When one addresses a person as mai-baap, it means that he has thoroughly surrendered himself at the hands of the one whom he/ she termed as Mai-baap. Here, Sant Chokamela terms Lord Vithhal as mai-baap meaning he had surrendered himself at the hands of Lord Vitthal (just as a kid surrenders to its parents). He surrenders himself with utmost respect and love.

Sant Chokamela further says, “Your Majesty, I am a Mahar (considered as low-caste people who were denied entry into any temple in those days). Today, Mahar is classified under SC/ST category. In olden times, the caste system discriminated against them in many ways. Mahars used to work as unpaid labour. Perturbed by the caste discrimination, Sant Chokamela, complains to Lord Vithhal saying that he is lowest even to the low-class clan. I am low to the lowest – Maharacha Mahar… he says. So the saint is saying that he is so lowly, i.e. a Mahar to your Mahar.

While the above lines are intended to be a token of one’s surrender or submission to God, the metaphors used are indicative of the social norms existed at that time. Due to his caste, he was not allowed to enter the temple of Lord Vitthala, whom he so earnestly worshipped. Mahars used to visit the houses of the upper-caste people, beg for the left-over food (from yesterday) bring home and eat them. They were not paid for their labour but were provided food (mostly leftovers). I am so hungry to have your leftovers. He says, “I am too hungry, I have come to collect the left overs of you..”

He continues, “I have sustained much hopes on you, I am servant of your servants, or Mahar of Mahars, You are my ray of hope, provide me with the left overs…” (Leftover here refers to His Prasad, or blessings)

Paati means afterwards, it also means protect. Ushtyasaathi means “for the sake of left-overs” or “for the sake of lazy-creed”. Anili means Ray.

The story of how the saint died is also noteworthy in this regard. He was from the town of Mangalwedha (in Solapur district of Maharashtra), and was working as a mason in the construction of the city wall. In an unfortunate accident, a section of the wall collapsed on him, thus killing him instantly.

Sant Chokhamela was not allowed to enter the temple till his death. It is said that his bones chanted the name of Lord Vitthal and they were buried at the entrance of the temple. So, any pilgrim visiting the temple first pays obeisance to Sant Chokhamela at the entrance, and then enters the sanctum to worship the Lord.

Another view of looking at the term Johar used in this Abhang:

“Johaar” is a salutation widely used in Orissa. One has to find out why only Mahars in Maharashtra use the term Johar for Salutations. Mahars had a peripheral place in the general scheme of a village. They couldn’t own land, had responsibility to provide security to the village, to act as runners in order to deliver messages to nearby villages etc. It might be the result of a migration to Maharashtra - much later, after the land was owned and the powers-that-be already established in villages. There used to be a particular custom in a traditional village - Mahars had to go to the house of the chief of the village in the morning, bow to him saying “johaar” and get leftover food from him. This looks like a typical condition that a chieftain would impose while agreeing to let the needy migrants stay; making sure that the future generations know who is the boss.

Now the question is - Did they migrate from Orissa? If so, under what circumstances? Have a few Oriya surnames with prefix “Maha” given the name “Mahar” to this community of migrants? Had there been circumstances in the history of Orissa, causing a migration - maybe like a bloody invasion of Kalinga? – One is not sure.